رژیم غذایی و پاسخ تمام سوالات شما از متخصص تغذیه
رژیم غذایی لاغری و ریفلاکس معده
پرسش اول : از نظر رژیم درمانی برای فردی که ریفلاکس شدید معده دارد که توصیه‌هایی داده میشود؟
پاسخ پرسش اول: اولین نکته‌ای که از نظر تغذیه‌ای به افرادی که دچار اختلال ریفلاکس هستند توصیه میشود، این است که از تجمع چربی را در ناحیه شکم جمع کنند. به عبارت دیگر اگر وزن بیمار بالا باشد باید وزن خود را با رژیم لاغری مناسب و فعالیت بدنی پایین بیاورد. کم‌کردن وزن در کاهش ریفلاکس بسزایی دارد. همچنین این افراد بهتر است خوردن چای زیاد، شکلات یا به طور کلی مواد حاوی کافئین، غذاهای تند، گوجه فرنگی، مرکبات، خیار، نعناع یا عرق نعناع را محدود کنند. معمولاً افرادی که ریفلاکس را تجربه می‌کنند نفخ هم دارند. در طب سنتی برای کاهش نفخ، نعناع یا عرق نعناع تجویز میشود. درست است که نعناع در کاهش نفخ مؤثر است، همزمان موجب شلی اسفنگتر معده- مری میشود و برگشت اسید از معده به مری را افزایش می‌دهد. بنابراین افرادی که ریفلاکس دارند و این مشکل با سوزش قسمت فوقانی معده همراه است، بهتر است کمتر نعناع و یا عرق نعناع بخورند.
کم‌کاری تیروئید و رژیم لاغری
پرسش: سه سال است به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستم و همزمان رژیم هم گرفته‌ام، اما وزنم پایین نمی‌آید. چه باید بکنم؟
پاسخ پرسش: توضیح نداده اید که چه رژیمی گرفته‌اید. اگر رژیم شما علمی و اصولی است و با نظر متخصص تغذیه تجویز شده، آیا شما آن را رعایت می‌کنیم یا نه؟ بسیاری اوقات افراد به متخصص تغذیه مراجعه می‌کنند و برنامه غذایی هم می‌گیرند، اما دیگر برای ارزیابی‌های بعدی مراجعه نمی‌کنند و انتظار دارند با همان یک بار مراجعه به نتیجه مطلوب برسند. ضمناً نمی‌دانیم کم‌کاری تیروئید شما تحت درمان است یا نه؟ اگر کم‌کاری تیروئید تحت کنترل نباشد می‌تواند متابولیسم پایه را کاهش بدهد و در نتیجه فرد سوخت‌وساز پایینی دارد. توصیه می‌کنم ضمن مراجعه به متخصص غدد و متابولیسم با کارشناسان ما در ارتباط باشید و قطعاً می‌توانید از این حالت خارج شوید.
رژیم غذایی و التهاب پروستات
پرسش: آیا خوردن دارچین، زنجبیل، موز و پیاز، برای افرادی که دچار بزرگی و التهاب پروستات هستند، مضر است؟
پاسخ بهن پرسش: نه، بیشتر و از این مواد غذایی با بزرگس و التهاب پروستات ارتباط ندارند. دارچین و زنجبیل اثر ضد التهابی در بدن دارند و می‌توان به‌راحتی هنگام بزرگی و التهاب پروستات از آنها استفاده کرد. موز سرشار از پتاسیم است و مصرف آن هم منعی ندارد. پیاز غنی از ویتامین E است و اتفاقاً مصرف آن برای تقویت قدرت جنسی مثل بیضه‌ها و قوای جنسی مردان توصیه میشود.
رژیم غذایی و پیشگیری از کم‌کاری تیروئید
پرسش: آیا قرص یا مکمل خاصی وجود دارد که دارای ید باشد تا افراد سالم مصرف کنند و از بروز کم‌کاری تیروئید پیشگیری کنند؟
پاسخ پرسش: کم‌کاری تیروئید فقط به دلیل کمبود ید ایجاد نمی‌شود. گاهی اوقات افراد به بیماری‌های خودایمنی مبتلا می‌شوند که یکی از عوارض ابتلا به آنها کم کار شدن تیرویید است. بسیاری اوقات کم‌کاری تیروئید جنبه ارثی دارد و این مسائل ارتباطی با مصرف یا عدم مصرف ید ندارند. و اگر فرد ید هم استفاده کند به علت ترشح کم هورمون تیروئید، بی‌فایده خواهد بود. به همین دلیل به افرادی که دچار کم‌کاری تیروئید هستند، توصیه می‌کنیم حتماً زیر نظر پزشک فوق تخصص غدد بررسی‌ها و آزمایش‌های لازم را انجام بدهند تا ابتدا علت بروز کم کاری تشخیص داده شود. در صورتی که این مسئله مربوط به تغذیه و کمبود ید باشد می‌توان از انواع مکمل‌های آن استفاده کرد. مولتی ویتامین‌های مینرالی که در بازار دارویی کشور وجود دارند حاوی مقداری ید هستند که می‌تواند از کم‌کاری غده تیروئید ناشی از کمبود ید جلوگیری کند. به‌طور کلی ید، ماده معدنی نیست که فردی بخواهد به صورت مکمل تنها مصرف کند. البته امروز نمک‌های مصرفی ما ید دار هستند و مصرف نمک‌های یددار، عنصر ید را به اندازه کافی در اختیار بدن می‌گذارد. مصرف غذاهای ید دار مانند ماهی و سبزیجاتی که در خاک‌های غنی از ید پرورش یافته‌اند می‌تواند تأمین‌کننده ید در بدن باشد. لازم به ذکر است امروز مکمل های ید و اسیدفولیک به عنوان یدوفولیک برای خانم‌هایی که قصد بارداری دارند، تولید میشود که باید مصرف آنها راسه ماه قبل از باردار شدن شلوغ کنند تا جنین و نوزادشان به کم‌کاری تیروئید ناشی از کمبود ید مبتلا نشود.
رژیم غذایی و ابتلا به سرطان
پرسش: ماهی سالمون و قزل آلا معمولاً چرب هستند و هنگام تفت دادنشان روغن پس می‌دهند. اگر ماهی را با همان روغن سرخ کنیم، ممکن که سرطان‌زا باشد؟
پاسخ پرسش: روغن ماهی داخل بافت ماهی وجود دارد و حتماً این که بخواهید آن را سرخ کنید یا تفت دهید مجبور هستید مقداری روغن در ماهیتابه بریزید زیرا روغن موجود در بافت ماهی نمی‌تواند به سرخ شدن ماهی کمک کند. البته ما همواره توصیه می‌کنیم از سرخ کردن مواد غذایی به پرهیز کنید و آنها را به صورت‌های دیگر طبخ کنید، مثلاً ماهی را می‌توان بخارپز یا کبابی کرد یا آن را داخل فر گذاشت. یادتان باشد حرارت زیاد و بیش از 250 درجه سانتی‌گراد هر روغن حتی روغن موجود در بافت ماهی باعث تخریب و اکسید شدن آن میشود و مصرف طولانی مدت روغن‌های اکسیدشده به شدت سرطان‌زا و خطرناک است. به همین دلیل توصیه میشود هنگام سرخ کردن مواد غذایی حتماً از روغن‌های مخصوص سرخ کردنی استفاده کنید و شعله را در حد ملایم نگه دارید تا روغن نسوزد. یادتان باشد روغن‌های مخصوص سرخ کردنی درجه حرارتی معادل 280 درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌کنند. استفاده از سرخ کن ها هم برای طبخ ماهی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود زیرا درجه‌حرارت سرخ کن ها بیش از حد بالاست و برای تهیه غذا در آنها هم حتماً باید از روغن مخصوص سرخ کردنی استفاده کرد.
رژیم غذایی و تداخل غذا و دارو
آیا مصرف داروها همزمان با غذا مانع جذب مواد مغذی موجود در غذا می شود؟
بله تداخل غذا و دارو یکی از نکات بسیار مهمی است که افراد باید در مورد داروهایی که مصرف می‌کنند بدانند زیرا ممکن است فردی دارویی را مصرف کند اما نوع غذایی که همراه دارو خورده می شود مناسب نیست و عملکرد دارو در بدن تغییر می‌کند و اثر دهی لازم را ندارد.
در مواقعی حتی ممکن است مصرف برخی داروها همزمان با غذا باعث دفع یک ماده مغذی از بدن و کمبود آن ماده مغذی در بدن شود.
به عنوان مثال افرادی که به علت مشکلات معده از داروهای ضد اسید مثل رانیتیدین سایمتیدین و غیره استفاده می کنند به تدریج و در طول زمان دچار کمبود آهن و کلسیم خواهند شد. از این رو توصیه میشود بیمارانی که حداقل شش ماه از داروهای ضد اسید معده استفاده می کنند حتما سطح کلسیم و آهن بدنشان را بررسی کنند تا در صورت هر گونه کمبودی تحت نظر متخصص و پزشک معالج شان از مکمل‌های این مواد مغذی استفاده کنند. از سوی دیگر برخی مواد مغذی نیز می توانند در جذب بعضی داروها تداخل ایجاد کنند. مثلا برخی آنتی بیوتیک ها مانند تتراسایکلین حتما باید با فاصله حدود ۴ ساعت بعد از مصرف مکمل های آهن کلسیم و روی خورده شود زیرا در غیر این صورت هم جذب دارو مختل میشود و آثار آنتی‌بیوتیکی در بدن دیده نمی‌شود و هم جذب مواد مغذی مصرف شده دچار مشکل خواهد شد. بنابراین رعایت فاصله زمانی بین مصرف برخی داروها و مواد مغذی به صورت مکمل یا موجود در غذا الزامی است.
شیر فله یا شیر کارخانه های لبنی؟ کدام یک برای رژیم لاغری و رژیم غذایی غذایی بهتر است؟
مصرف شیرهای فله ای که در لبنیات فروشیهای سنتی به فروش میرسد چه ضرری دارد که دائم به مردم می گوید آنها را نخرند؟ ضمن اینکه اگر آلودگی هم داشته باشند با جوشیدن از بین می روند.
پاسخ از دکتر احمدرضا درستی متخصص تغذیه و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
بسیاری از دامداری ها شیر دوشیده شده گاو ها را با ماشین های مخصوص به کارخانه‌های لبنی تحویل می‌دهند تا عملیات پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون روی آنها انجام شود، اما شیر قبل از اینکه وارد کارخانه شود ابتدا مورد بررسی و آزمایش قرار میگیرد تا در صورتی که آلودگی بالایی نداشته باشد، مجوز ورود به کارخانه را بگیرد. در صورتی که آلودگی شیر بالا باشد و قابلیت پاستوریزاسیون نداشته باشد، برگشت می‌خورد و وارد کارخانه نخواهد شد. شیر برگشتی هم معمولا دور ریخته نمی شود و به شیر فروشی ها و لبنیات فروشیهای سنتی داخل شهر فروخته میشود. علاوه بر این محصولات دامداری های بسیار کوچک هم به جای کارخانه به مغازه‌های شهر فروخته می‌شوند. البته نمی‌توان ادعا کرد همه محصولات سنتی و شیری که در لبنیات فروشیهای سنتی فروخته میشود، آلوده است اما معمولا در بررسی هایی که از این مغازه ها به عمل آمده محصولات آلوده هم یافت شده است.
مصرف این محصولات آلوده حتی برای یکبار هم که شده می‌تواند فرد را به بیماری تب مالت مبتلا کند یا آفلاتوکسین بالای شیر می‌تواند موجب سمی شدن کبد شود و به مرور زمان را به سرطان کبد مبتلا کند. بد نیست بدانیم سم آفلاتوکسین موجود در شیر می‌تواند تا دو ساعت کامل حرارت را تحمل کند پس با یک جوشاندن ساده شیر به مدت کوتاه نمی‌توان انتظار داشت همه میکروب ها و عوامل بیماری زای شیر از بین برود. ضمن اینکه جوشاندن شیر اغلب ویتامین های مفید داخل شیر را از بین میبرد.
باکتری تب مالت هم به این سادگی از بین نمی رود. به همین دلیل شیر باید حداقل ۳۰ دقیقه بجوشد تا باکتری تب مالت از بین برود، در حالی که اولاً شیرهای آلوده اصلا وارد کارخانه‌های لبنی نمی‌شود و دوم اینکه عوامل میکروبی اندکی هم که دارند با پاستوریزاسیون و استریلیزاسیون از بین می روند. بنابراین به همه افراد توصیه میشود برای حفظ سلامت خودشان و فرزندانشان هم که شده از محصولات لبنی کارخانه ای پاستوریزه یا استریلیزه استفاده کنند. همچنین به کسانی که رژیم لاغری یا رژیم غذایی خاصی را رعایت می‌کنند توصیه میشود از شیرهای فله ای موجود در لبنیات فروشی های سنتی استفاده نکنند، چرا که چربی بالایی دارند.
برای حمایت از ما و افزایش انگیزه برای ادامه فعالیت های این سایت:
لطفا نظرات و سوالات خود را در کادر مربوط در پایین همین صفحه بنویسید.
